Rzecz o ptakach – Noah Strycker

@oxuria

Ptaki od zawsze fascynują człowieka. Postrzegamy je przez pryzmat własnych uwarunkowań: umiejętności, ograniczeń i światopoglądu. W tej książce zostały wyeksponowane ich szczególne zdolności lub zachowania i to w taki sposób, że trudno nie nabrać przekonania, iż nawet najpospolitsze z nich: sroka, kura domowa, gołąb pocztowy czy szpak odznaczają się czymś, co jest w stanie zadziwić człowieka. Tańczą w rytm muzyki, rozpoznają własne odbicie w lustrze, rozróżniają ludzkie twarze, „opłakują” zmarłych pobratymców i tworzą istne dzieła sztuki.

Czy stwierdzenie, że ptaki wykazują zachowania analogiczne do ludzkich emocji, byłoby zbyt daleko idące? Inteligencja, altruizm, samoświadomość, miłość... Jak pisze autor: Badając ptaki, ostatecznie dowiadujemy się czegoś o nas samych. //goodreads.com

„[...] w im większym stopniu my, ludzie, badamy ptaki i dowiadujemy się coraz więcej o ich zachowaniach, tym więcej podobieństw znajdujemy pomiędzy nami i naszymi pierzastymi przyjaciółmi. W niemal każdej sferze zachowania ptaków –  dotyczącej reprodukcji, populacji, migracji, rytmu dobowego, komunikacji, nawigacji, inteligencji i tak dalej – występują głębokie i znaczące podobieństwa do naszego zachowania. Niedawne zmiany w naukowym podejściu do zachowań zwierząt skłaniają nas do koncentrowania się w mniejszym stopniu na wyjątkowości człowieka, w większym zaś na tym, co człowiek rozumny ma wspólnego z innymi zwierzętami”, s. 16.

Strycker pisze o ptakach, sprawiając, że zaczynamy je dostrzegać tak naprawdę – nie tylko wiedząc, że istnieją obok nas, ale i mają z nami wiele wspólnego, żyją razem z nami na tym świecie. Autor – podróżnik oraz ornitolog – zwiedził każdy kontynent i zobaczył ogromną ilość gatunków ptaków, można więc wywnioskować, że jest dobrym obserwatorem. Swoje refleksje ujmuje w krótkie opowieści (każda o innym ptaku) obejmujące jego własne przeżycia, obserwacje połączone z wiedzą naukową i badaniami dot. zachowań danego gatunku. Cała książka podzielona została na trzy części – kolejno powiązane z ciałem, umysłem i duchem.

Perspektywa Stryckera różni się od tego, jak na co dzień postrzegamy żyjące wokół nas zwierzęta. Autor jasno stwierdza, że powinniśmy w mniejszym stopniu koncentrować się na wyjątkowości człowieka, a w większym na relacjach i podobieństwach, jakie nas łączą ze zwierzętami. Antropomorfizacja jest jednym z tropów, jakie stosuje, by ukazać te zależności oraz pozwolić nam uzmysłowić sobie, jak wiele jeszcze o zwierzętach nie wiemy. Szczególnie polecam rozdziały o pingwinich lękach, tańczącej papudze i sroce w lustrze!

Noah Strycker, Rzecz o ptakach, tłum. Michał Radziszewski, MUZA 2019, s. 336.

UDOSTĘPNIJ TEN POST Facebook Twitter Google + Pinterest